نکاتی در طراحی سایت برای همه

نتیجه یک طراحی سایت خوب، وب سایتی خواهد بود که اصول طراحی سایت برای هر نوع کاربری در آن رعایت شده باشد و همه بتوانند از آن استفاده کنند. بیشتر طراحان، وب سایت را برای عموم مردم و خصوصاً مشتریان خاص نوع فعالیت وب سایت، طرحی می کنند. و معمولاً در اکثر اوقات، کاربران دارای معلولیت در نظر گرفته نمی شوند.

صفحات و محتویات وب سایت باید به گونه ایی طراحی شده باشند که همه بتوانند براحتی از آنها استفاده کنند و بتوانند با وب سایت تعامل داشته باشند. و هرچقدر سایت دسترسی پذیری بیشتری داشته باشد، می تواند برای صاحب وب سایت، مشتریان بیشتری جذب کند.

حدود 15 درصد از مردم جهان دارای نوعی معولیت هستند، بنابراین طراحی سایت برای همه باعث در دسترس بودن هرچه بیشتر وب سایت شما برای کاربران خواهد شد.

افراد دارای معلولیت، همانند سایر مردم از اینترنت و ابزارهای های دیجیتال استفاده می کنند. بنابراین در طراحی سایت می بایست قسمت های وب سایت طوری بهینه سازی شوند که طراحی سایت برای همه باشد نه فقط برای بیشتر افراد. رعایت این نکته باعث تعامل بیشتر کاربران با وب سایت شما و همچنین کاربرپسندتر شدن طراحی سایت شما می شود.

با رعایت نکات طراحی سایت برای همه، می توانید کاربرانی را جذب کنید که متاسفانه بیشتر وب سایت ها آنها را نادیده گرفته اند و طراحی خود را فقط برای افراد عادی انجام داده اند.

حال ممکن است به این فکر کنید که در طراحی سایت برای همه، نیاز به انجام کارهای پیچیده ایی می باشد؟ جواب این پرسش منفی است زیرا شما نیاز به انجام کار خاصی ندارید، بلکه فقط باید طراحی واسط کاربری (UI) ساده باشد تا دسترسی برای همه راحت باشد.

در ادامه نکاتی در مورد طراحی سایت برای همه آورده شده است:

درک و شناخت کاربران خود

در هر کسب و کاری شناخت و بررسی مشتریان بسیار مهم است زیرا هدف از طراحی سایت و ایجاد هر کسب و کاری، داشتن مشتریان بیشتر است.

برخی از کاربران شما ممکن است اختلال شنوایی یا بینایی داشته باشند و برخی دیگر ممکن است همچنان مشکلات حرکتی داشته باشند. بنابراین تحقیق در مورد هر طیف از کاربران و شناخت بهتر آنها می تواند به شما در ایجاد UI بهینه و قابل دسترس برای همه کاربران، کمک زیادی نماید. همچنین استفاده از تجربیان و مقالاتی مانند همین مقاله می تواند به شما کمک کند تا یک طراحی سایت برای همه داشته باشید.

رعایت اصول طراحی UX

در طراحی سایت برای همه، حتماً به نکات طراحی UX یا تجربه کاربری توجه داشته باشید و در واقع نباید برای درست کردن یک بخش، به بخش های دیگر آسیب وارد شود. رعایت این نکات و استفاده از تجربه و دانش طراحی سایت، به شما کمک می کند که یک طراحی سایت قابل دسترس برای همه داشته باشید.

اصول طراحی UX با اینکه در طراحی سایت قابل دیدن نیست، ولی تفاوت آنها در عمل و در جایی که کاربران به راحتی با وب سایت تعامل می کنند و همچنین جذب آن می شوند، خود را نشان می دهد.

همچنین توجه به موارد ریزی که باعث کاهش تجربه کاربری می شوند، می تواند باعث افزایش قدرت طراحی سایت شما شود.

چند تغییر ساده و تاثیر گذار

همانطور که در ابتدای این بخش گفته شده، نیاز به انجام فرآیند های پیچیده برای داشتن نوع “یک طراحی سایت برای همه”، نیست و فقط با رعایت نکات ریزی که برخی از آنها در ادامه گفته شده، می توانید وب سایت خود را برای افرادی با شرایط خاص، بهینه سازی کنید:

از نظر بصری، هیچ تفاوتی بین تگ <b> و <strong> وجود ندارد و هر دو دستور، باعث بولد شدن بخشی از متن می شوند و همچنین  تگ <i> نیز متفاوت از <em> ظاهر نمی شود. اما برای افراد دارای معلولیت، این برچسب ها می توانند تجربیات کاربری آنها را به شدت تغییر دهند.

حال سوال اینجاست که این تگها چه تفاوتی با هم دارند؟ در ظاهر این تگ ها با هم تفاوتی نمایشی ندارد ولی در عملکرد متفاوت هستند. برای مثال تگ <b> و <strong> در ظاهر به یک شکل هستند ولی تگ <b> فقط برای بولد کردن متن استفاده می شود در حالی که تگ <strong> به اهمیت عبارت درون آن نیز اشاره می کند که هم برای ربات های موتورهای جستجوگر مانند گوگل متفاوت هستند و هم اینکه اگر کاربر شما بینایی ضعیفی داشته باشد و از ابزار خواندن متن استفاده کند، آنگاه الگوهای گفتاری متفاوتی خواهند داشت، مثلاً تگ <strong> توسط فناوری های گفتاری، قویتر و با تاکید خوانده می شود.

همانطور که گفته شده در زمان استفاده از این نکات، حتماً نکات دیگری مانند نکات طراحی UX را نیز در نظر داشته باشید.

در هنگام استفاده از تگ هایی مانند <strong> یا <em> باید به این نکته توجه کنید که آیا در جمله ای که نوشته اید، آیا نیاز به استفاده از این تگها می باشد، برای مثال آیا نیاز است در یک عبارت بر روی یک کلمه تاکید شود یا خیر؟

تغییرات ظریف و ملاحظاتی از این دست می تواند برای کاربران دارای معلولیت تفاوت ایجاد کند.

طراحی سایت برای افراد کم بینا

موارد گفته شده در بخش بعدی برای افراد کم بینا مهم هستند ولی خود کاربران با معلولیت بینایی، می توانند دسته بندی های مختلفی داشته باشند که این مورد مربوط به بخش شناخت کاربران می باشد. در ادامه نکاتی در طراحی سایت برای افراد کم بینا آمده است:

بزرگنمایی صفحه

به کاربران اجازه دهید اندازه فونت را بزرگ کنند. اکثر مرورگرها این قابلیت را در خود دارند، اما خیلی از کاربران ممکن است این موضوع را ندانند و یا نتوانند از آن استفاده کنند، بنابراین کدنویسی برای این امکان می تواند به رضایت کاربران کمک زیادی کند.

رعایت کانتراست رنگ

از ترکیب رنگ های خاص مانند قرمز و سبز یا آبی و زرد خودداری کنید. سعی کنید رنگ بندی طوی انتخاب شود که افرادی با داشتن کوررنگی بتوانند از وب سایت شما استفاده کنند. همچنین استفاده از رنگ های پس زمینه نزدیک به رنگ فونت می تواند خوانایی فونت ها را پایین بیاورد. اصطلاحاً به این موضوع کانتراست می گویند. برای مثال در کادر زیر به دلیل نزدیک بودن رنگ پس زمینه و رنگ نوشته، عبارت به خوبی قابل خواندن نیست.

طراحی سایت برای همه

استفاده از ویژگی alt در تصاویر

در طراحی سایت هر تصویر یک متن جایگذین دارد که با ویژگی alt تعریف می شود، و اگر تصویر به هر دلیلی از وب سایت شما حذف شود، به جای عکس، متن جایگذین آن نمایش داده می شود.

همچنین ویژگی alt یا همان متن جایگذین در نرم افزار های کمکی برای افراد کم بینا نیز کاربر دارد، زیرا این فناوری ها می توانند توضیحات نوشته شده را برای عکس بخوانند. پس سعی کند یک توضیح در مورد عکس قرار دهید تا این برنامه ها شرح تصویر را برای کاربر توضیح دهند و آن را بخوانند.

استفاده از کاراکتر های خاص

از کاراکتر “.” (نقطه) یا “،” (ویرگول) به درستی در جای خود استفاده کنید زیرا در صفحه خوان ها مهم هستند. و استفاده نادرست از آنها می تواند معنی جلمه شما را تغییر دهد. برای مثال به جلمه های زیر توجه کنید:

بخشش، لازم نیست اعدامش کنید.

بخشش لازم نیست، اعدامش کنید.

جلمه اول بر روی کلمه بخشش تاکید دارد و به این معنی است که ببخشید فرد را و لازم به اعدام وی نیست. ولی در جمله دوم به این معنی است که حتماً باید اعدامش کنید. بنابراین توجه به این نکات شاید برای صفحه خوان ها و افراد کم بینا بسیار نیاز است.

طراحی سایت برای افراد کم شنوا

معمولاً افراد کم شنوا نسبت به افراد با سایر معلولیت ها، به امکانات کمتری در وب سایت ها نیاز دارند، اما روند اخیر در استفاده از ویدئو در وب سایت ها نیاز به انتخاب های طراحی هوشمند را افزایش داده است. بنابراین اگر وب سایت شما دارای اجزای شنیداری است، از زیرنویس ها یا تفسیر زبان اشاره استفاده کنید.

سعی کند از زیر نویس صحیح و دقیق استفاده کنید تا بتوانید مفهوم را به خوبی منتقل نماید. استفاده از زیر نویس می توانند به یک “طراحی سایت برای همه”، کمک زیادی کند. همچنین به همزمان بودن تصویر و زیر نویس دقت کنید.

طراحی سایت برای صرع حساس به نور

متاسفانه افرادی هستند که دارای بیماری صرع هستند و این کاربران می‌توانند تشنج‌هایی را تجربه کنند که توسط افکت‌های نور تصاویر متحرک ایجاد می‌شوند. و یکی از نگرانی های مهم در مورد این افراد، استفاده رایج از ویدئو، به ویژه ویدئویی که از عملکرد پخش خودکار استفاده می کند، می باشد.

متاسفانه وب سایت هایی مانند آپارات و یوتیوب با ارائه ویدئو های پخش خودکار و پخش ناگهانی کلیپ تبلیغاتی، می توانند برای این افراد خطرناک باشند.

توجه به این نکات در طراحی سایت برای همه، می تواند از بروز مشکل ناخواسته برای اینگونه افراد جلوگیری نماید. خوشبختانه ابزار تجزیه و تحلیل صرع حساس به نور برای بررسی احتمال ایجاد تشنج وجود دارد که می توانید به کمک آنها محتوای خود را بررسی کنید. لینک دانلود یکی از این ابزارها در ادامه برای شما قرار داده شده است.

ابزار تجزیه و تحلیل صرع حساس به نور

اگر ویدئو شما به شکلی بود که نمی توانید برای این نوع کاربران آن را بهینه نماید، حتماً آن را ابتدا از حالت پخش خودکار خارج کنید و سپس در بالای آن به اینگونه افراد هشدار دهید و آنها را از خطر محتوا آگاه سازید، و مطمئن شوید که متن هشدار شما را خواهند دید.

طراحی سایت برای افرادی با اختلال حرکتی

افرادی در جامع با اختلال حرکتی وجود دارند که می تواند یک لرزش خفیف دست یا بدن باشد تا عدم کنترل کامل حرکتی. بسته به نوع اختلال، استفاده از وب سایت می تواند متفاوت باشد.

سعی کنید لینک ها و موارد مهم سایت در دسترس باشند تا این نوع کاربران برای دسترسی به آنها خسته نشوند. برخی از این کاربران حتی نمی توانند به صفحه کلید کار کنند.

سعی کنید صفحات وب سایت طولانی نباشد و به این صورت نیاز به اسکرول کردن زیاد نداشته باشند زیرا ممکن است موجب خستگی این نوع کاربران شود.

وب سایتهای طراحی شده با ابزارهای کدنویسی لمسی، می توانند کار را برای اینگونه کاربران سخت تر کنند. بنابراین ساده بودن وب سایت یک اصل مهم است که هم کارایی سایت را بالا می برد و هم باعث طراحی سایت برای همه می شود و این اصلی است که متاسفانه در بین کارفرماهای (صاحبان سایت) ایرانی کمتر رعایت می شود.

بهتر است برای یک سایت سیسم ناوبری ساده طراحی شود که کاربر بتواند با استفاده از آن به راحتی به بخش های مهم وب سایت برود و آنها را بازدید کند. یکی از این موارد استفاده از منو ساده جهت دسترسی به قسمت های مهم وب سایت می باشد.

نتیجه

در این مجله با کاربرانی با معلولیت های خاص آشنا شدیم و می توان گفت که متاسفانه خیلی از کارفرما ها و حتی طراحان وب سایت از این موضوعات خبر ندارد. با رعایت این نکات می توان یک طراحی سایت برای همه ی مردم ایجاد کرد و به همه افراد جامع احترام گذاشت.