در طراحی وب سایت، طراحی تجربه کاربری به عنوان ستون اصلی طراحی محسوب می شود. یک تجربه کاربری (UX) قوی، روان بودن کار با وب سایت و کاربرپسند بودن آن را تضمین می کند.
در واقع طراحی تجربه کاربری یا همان UX به هیچ عنوان قابل دیدن با چشم نیست ولی شما می تواند تفاوت بین یک وب سایت که دارای طراحی تجربه کاربری (UX) قوی هست را با یک وب سایت با سطح پایین طراحی تجربه کاربری را به وضوح حس کنید. در واقع می توان گفت اگر یک وب سایت از همه نظر موردپسند کاربران بود، آن وب سایت تجربه کاربری بالایی دارد.
دقت داشته باشید که تجربه کاربری فقط برای طراحی سایت نیست و در طراحی نرم افزار، طراحی اپلیکیشن موبایل و حتی طراحی خودرو نیز استفاده می شود، ولی در طراحی سایت بیشتر از آن نام برده می شود.
در طراحی سایت، تجربه طراح یا توسعه دهنده وب سایت، رابطه مستقیمی با سطح طراحی تجربه کاربری دارد. و این یعنی هرچقدر تجربه طراح بیشتر باشد معمولاً طراحی تجربه کاربری یا UX بهتری را از وی خواهیم دید.
چرا طراحی تجربه کاربری (UX) امروز بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد؟
امروزه بیش از هر زمان دیگر مردم با وسایل دیجیتالی مانند تلویزین و تلفن های همراه هوشمند کار می کنند و به خصوص بیشترین مصرف امروزه مردم، اینترنت می باشد که به یکی از اساسی ترین نیازهای انسان تبدیل شده است. از شبکه های اجتماعی گرفته تا اخبار همه امروزه به بهترین شکل در حال ارائه خدمات به کاربران هستند.
شما برای خرید میوه می توانید آن را از طریق فروشگاه های اینترنتی سفارش دهید و نیازی به رفت و آمد خسته کننده بسیار کمی شده است. و با توجه به اینکه پیشرفت و استفاده از تکنولوژی های جدید وارد زندگی مردم شده، طراحان و توسعه دهندگان بر روی ایجاد یک تجربه یکپارچه، تمرکز دارند.
بنابراین بیش از هر زمان دیگر نیاز به وب سایت ها و نرم افزارهایی داریم که استفاده از آنها بسیار راحت باشد و کاربر برای استفاده از آنها نیاز به هیچ آموزشی نداشته باشد. و تولید این دسترسی و سهولت در کار با تکنولوژی های جدید نیاز به طراحی تجربه کاربری (UX) قدرتمندی دارد.
طراحی تجربه کاربری یا همان UX زمینه نسبتاً جدید است و می توان گفت مهمترین بخش طراحی سایت است ولی متاسفانه طراحان کمی قواعد آن را رعایت می کنند و در فرآیند طراحی سایت خود از آن استفاده می کنند. با این حال به طراحان با تجربه به صورت تجربی با برخی از قواعت UX آشنا هستند.
امروزه هر کسب و کاری نیاز به حضور دیجیتال دارد تا بتواند بروز بودن خود را حفظ کند و از جنبه تجاری، طراحی تجربه کاربری موفق (UX) باعث بیشتر دیده شدن و رضایت مشتریان می شود. هدف همه افرادی که در زمینه وب سایت کار می کنند، از تولید کنندگان محتوا گرفته تا کدنویسان، طراحان سایت، طراحان گرافیک و کارشناسان سئو، ایجاد یک تجربه کاربری موفق در یک وب سایت هستند.
عناصر اصلی طراحی تجربه کاربری موفق
تجربه کاربری چیزی است که اگر به خوبی انجام شود، باعث موفقیت یک وب سایت و کسب و کار خواهد شد. قبل از طراحی سایت، متخصصان UX ابتدا فهرستی از قواعد طراحی تجربه کاربری را آماده می کنند و در اختیار طراحان قرار می دهند، تا طراحی سایت بر اساس آنها انجام شود. رایج ترین این موارد عبارتند از:
عملکرد وب سایت
در قدم اول مهمترین نکته در طراحی سایت، توجه به نوع عملکر سایت می باشد، به عنوان مثال اگر شما یک وب سایت فروشگاهی (تجارت الکترونیکی) را در نظر بگیرید، کاربر (مشتری) از وب سایت شما انتظار دارد که بتواند به راحتی محصول موردنظر خودش را جستجو کند، سپس به اطلاعات محصول و ویژگی های آن دسترسی داشته باشد، بتواند نظر کاربران در مورد آن محصول را مشاهده کند و در نهایت به راحتی بتواند فرآیند خرید و پرداخت را با اعتماد و آرامش کامل انجام دهد.
بنابراین سهولت در عملکرد وب سایت و راحتی کار با واسط کاربری (UI) یک بخش مهم در طراحی عملکرد وب سایت می باشد. متاسفانه با تجربه چندین ساله ایی که در طراحی وب سایت و کدنویسی داشتم، خیلی از کارفرماها (صاحبان وب سایت) این نکات مهم را در نظر نمی گیرند و فقط بر روی شلوغ بودن وب سایت و پیچیدگی آن تمرکز دارند و این باعث ضعیت شدن UX وب سایت می شود و بر اساس تجربه، طراحی سایت ساده و کارآمد خیلی تجربه کاربری بهتری از وب سایت های شلوغ دارند.
ارزشمندی
هر قطعه از محتوای دیجیتال باید ارزش داشته باشد. اگر قرار است توضیحات برای بخشی ایجاد شود، بایستی ارزش خوانده شدن داشته باشد تا کاربر برای آن وقت صرف کند، اگر طراحی یک بخش هرچقدر زیبا باشد ولی برای کاربر ارزشمند نباشد، نه تنها باعث رضایت کاربر نمی شود، بلکه نارضایتی وی را نیز به دنبال خواهد داشت.
این مؤلفه معمولاً با محتوا، طرحبندی محتوا و معماری اطلاعات ارتباط دارد.
رضایتمندی
هنگامی که انسان ها با فناوری تعامل دارند، این تعامل می تواند واکنش عاطفی را برانگیزد. شما هرگز نمی خواهید پاسخ آن ناامیدی، عصبانیت یا سردرگمی باشد. طراحی تجربه کاربری موفق (UX) به معنای ایجاد تعاملی است که باعث می شود کاربر احساس رضایت یا حتی خوشحالی کند. برای ایجاد رضایت، متخصصان UX از نزدیک با متخصصان UI برای ایجاد طراحی تعاملی و استفاده از رنگ ها، گرافیک ها و تعاملات روانشناختی همکاری می کنند.
سه مورد گفته شده کلیت طراحی تجربه کاربری می باشند که خود شامل موارد زیادی در طراحی سایت هستند ولی در کل و به صورت خلاصه این سه قانون مطرح شد که از دید کاربر مهمترین عوامل برای وی هستند که باعث کاربر پسند بودن طراحی سایت شما می شوند.
بررسی طراحی تجربه کاربری (UX) در عمل
همانند شکل زیر، اگر به وب سایت اسنپ فود که یک وب سایت برای سفارش غذا، نوشیدنی و میوه است وارد شوید، با یک طراحی به سبک طراحی سایت ساده روبرو می شوید که با کمترین پیچیدگی و با یک نگاه متوجه خواهید شد که در این وب سایت چه کارهایی می توانید انجام دهید.
با ورود به این وب سایت، در بالا سمت راست لوگو و نام برند را مشاهده می کنید، در سمت قسمت بالا و سمت چپ، با رنگ مشخص دکمه ورود یا عضویت را ابتدا می بینید که برای دسترسی مشتریان دائمی به حساب کاربری خودشان طراحی شده، و در وسط صفحه یک قسمت برای وارد کردن آدرس شما جهت یافتن نزدیکترین فروشگاه ها و رستوران ها به شما طراحی شده است. و این ظرافت و خلوت بودن با استفاده از تکنیک فضای خالی در طراحی سایت و همچنین تصویر ساده و زیبا تجربه کاربری خوبی را به کاربران می دهد.
در تصویر زیر وب سایت آدرس دان با طراحی تجربه کاربری بالا را بررسی می کنیم. همانطور که در عکس نیز مشاهده می شود، در این وب سایت نیز با یکبار نگاه کردن به تصویر متوجه تمامی امکانات وب سایت خواهید شد.
در گوشه بالا سمت راست نام وب سایت مشاهده می شود و در گوشه بالا سمت چپ یک دکمه برای ثبت آدرس کسب و کار و همچنین ورود به حساب کاربری دیده می شود. در پایین تر یک دسته بندی مشاهده می شود که نشان می دهد چه نوع کسب و کارهایی می تواند در وب سایت ثبت شود و همچین در پایین آن با یک طراحی ساده مراحل ثبت را بدون اینکه کاربر درگیر فرم ثبت نام شود، نمایش می دهد.
استفاده از تکنیک های UX به کاربران حس آرامش و اعتماد می دهد.
بررسی سایر موارد مهم در طراحی تجربه کاربری
در قسمت قبلی سه مورد اصلی در طراحی UX به شما توضیح داده شد، در ادامه قصد داریم موارد عمومی دیگری که مهم هستند را ارائه دهیم.
اهمیت سرعت لود
این مورد زیر مجموعه عملکر وب سایت می باشد. داشتن سرعت بالا بسیار مهم است ولی سرعت فقط به طراحی و کدنویسی وب سایت مرتبط نمی شود و تا حدود زیادی به منابع سخت افزاری مانند هاست یا سرور نیز بستگی دارد که می بایست وب سایت هم از نظر طراحی و کدنویسی بهینه باشد و هم از نظر هاست و سرور.
استفاده از طراحی جذاب برای هربخش اصلی
برای صفحه معرفی خود و مشاهده محصولات و همچنین فرآیند خرید رعایت نکات UX مهم است و طراحی بهینه می تواند به کاربر حس خوبی منتقل کند و احساس این را داشته باشند که شما برای مشتریان وب سایت خود ارزش زیادی قائل هستید.
مرحله بندی فرآیندها
داشتن طرح بندی برای فرآیند های مهم وب سایت بسیار پر اهمیت است، اگر یک وب سایت فروشگاهی طراحی می کنید، حتماً مراحل خرید باید طوری طراحی شوند که کاربر توانید به راحتی با این مراحل ارتباط برقرار کنید و برای آنها آشنا باشد تا مشکلی برای خرید نداشته باشند.
ایجاد تعامل با کاربران
در صفحه محصولات یا مقالات می توانید یک فرم نظرسنجی قرار دهید تا هم کاربر بتواند نظرات خود را به محصولات یا خدمات شما ارائه دهید و هم دیگر کاربران به عنوان خریدار بتوانند نظرات دیگران را مطالعه نمایند. بنابراین در وب سایت های فروشگاهی نظرسنجی بسیار کارآمد می باشد و باعث ارتقاع تجربه کاربری وب سایت شما می شود.
تحلیل رفتار مشتری
تحلیل رفتار کاربران در وب سایت می تواند به بهینه سازی وب سایت کمک کنید. برای مثال یک کاربر ممکن است در گوگل یک محصول را جستجو نماید و از طریق یکی از مقالات وب سایت شما را مشاهده نماید و وارد آن شود، حال اگر در تحلیل خود نتوانید کاربر را از صفحه مقاله به صفحه محصول مورد نظرش هدایت کنید، ممکن است کاربر احساس سردرگمی کرده و از وب سایت شما خارج شود، بنابراین تحلیل فرآیند های رفتاری مشتری بر روی وب سایت شما بسیار مهم است که یکی از این فاکتورها میانگین ماندن کاربران در وب سایت شما می باشد.
ارتباط طراحان UX با سایر تیم توسعه
قبل از انجام هر نوع توسعه بر روی وب سایت، تیم توسعه باید با طراحان تجربه کاربری در ارتباط باشند تا پیاده سازی به بهترین و بهینه ترین حالت صورت گیرد، توجه داشته باشید که یک طراح وب سایت با تجربه و قدرتمند باید خودش طراح UX نیز باشد تا بتواند بهترین وب سایت ها را طراحی و توسعه دهد.
توجه به برند سازی
یکی از دلایل مهم توجه به طراحی UX، رشد برند می باشد زیرا اگر وب سایت تجربه کاربری خوبی نداشته باشد به برند ضربه می زند، ممکن است یک برند سالها به صورت قدرتمند به صورت سنتی فعالیت کند و در بین مردم شناخته شده باشد ولی با طراحی یک وب سایت بد این برند می تواند ضربه بزرگی بخورد، بنابراین توجه به برند در طراحی UX مهم است.